vendredi 26 août 2016

Tippudi Faggudu Ballondiral Fulɓe

Ko goonga sabu jawdi heewde, fulɓe keewnoo ko hoɗde gooto fof bannge mum, kono kadi haɗataa eɓe njoginoo gure mawɗe ɗo ɓe koɗata, walla galle gooto ɓesna wonta wuro, wuro ngo inniree wuro kaari. Galle baaba heewaani woppeede, hay so tawii sagataaɓe galle fof ndesi, ko e nder galle baaba he fof koɗdata e suddiiɓe mumen, hay so gooto fof heɓii hiraande mum, ko kamɓe fof ñaamdatno, gila e kacitaari, bottaari e hiraande. Rewɓe maɓɓe kadi ñaamdatnoo. Ɗum ko njuɓɓudi ŋarɗundi wonno, sabu hay mo yaajaaka o maa nawore, suuree. Fulɓe kadi ina ngaadorinoo waɗde tummbuɗi pelle, fedde fof e tummbudu mum, dawɓe kadi gila e aynaaɓe haa e remooɓe ina mbaɗdatnoo ñaamdigal maa tawti nodda. Fulɓe ina teddinatnoo koɗo, kala nde koɗo hoɗi ma hay sinno wonaa banndiraaɗo badtiiɗo a waranat ɗum. To koɗo waawi jippaade fof kadi nelde nawete. Fulɓe ina njoginoo laabi ballondiral gaadanteeji, ŋarɗuɗi, potɗi haa hannde wuurtineede hay sinno ko e mbaydi kesiri. Fulɓe ina ndiilatnoo nayi, maa beyi maa baali, ɗuum firti ko so tawii banndi ma ko paaɗaaɗo, ndokkaa ɗum taƴre jawdi ko wuurdi, walla ko ɓiri, so tawii alaa leydi ɗo remi, ndokkaa ɗum lowre rema heen, wuura heen, wuurna ɓesnŋu mum heen, banndiraaɗo gorko kadi ina rokkatnoo banndi mum debbo lowre waalo, rema, wona ƴeenngal mum, ko ɗuum addi ko wiyetee ‘Yumam Ndewmi’ e jeyi leydi waalo. So mawhgol suudu fini e wuro fulɓe, rewɓe ngaddat ndiyam, ndefa, worɓe maha suudu ndu. So diidde tiba finii e wuro ko yimɓe wuro peewnata tiba o, ko kañum en kadi towata ka, pawa ka e dow suudu bulunnge he. Saaŋa nde demal yonti, kala galle mo alaa ɓiɓɓe waawde remde, ɗoftete, walla mbaɗanee ko wiyetee kaw ko, ndemanee. So coñal yontii kadi ko juuɗe keewɗe coñata ngesa. Tiwaande, woni eɓɓude ñalawma mo yimɓe fof puɗɗotoo coñal ngam sabbaade yimɓe ɓe gese mumen ɓenndaani ɗe haa ɓenndiree. ko e ballondiral jeya. Fulɓe kadi ina mbaɗatnoo gorle, ina mbaɗtoratno ɓe ngalaa aynaaɓe jawdi mumen. Fulɓe kadi ina njaltinatnoo hoyre kosam. Fulɓe ina njiɗnoo ndema ina teddinno ngaynaaka, sabu maɓɓe hoɗde to waɗi ndiyam, gila e maaje, haa e caaɗli, e beeli mawɗi ɗi ɓeeɓataa. En mbaawaa gaynidde laabi ballondiral fulɓe, sabu heewde ɗum en, en njubbu heen seeɗa tan.
E nder renndo fulɓe hanki, neɗɗo woodaano, woodi ko wuro maa renndo. So cukalel jibinaama, ko nafoore renndo fof, wonaa tan galle keeriiɗo. hannde en njiyii e nder leyɗeele biyeteeɗe ko jahruɗe yeeso ɗe ko ñalgu hoore a hooraagu, ko waawi seŋo, jiydigal alaa, banndiraagal woodaani. Mbele ko ɗum woni ƴellitaare?
Dawrugol faggudu men tuugnii ndu e ballondiral waylaama, waɗtaama faggudu pooɗindiral ngalu, gooto fof ina ƴeewa hosde ngalu goɗɗo o. Tippude faggudu Jehre sompaama e renndooji men ngam hosde ngaluuji men ƴellitira karallaagal e faggudu leyɗeele 

1 commentaire: